برگزاری جلسه آموزشی مستندسازی تجارب ناب، سه شنبه 28 بهمن 93
باسمه تعالی
در راستای برنامه توانمندسازی کادر محترم مدارس جامعه تعلیمات اسلامی برای مستندسازی تجارب و نوآوریهای مدارس در سال تحصیلی 94-1393 و پس از برگزاری جلسه آموزشی برای مدارس استان تهران در روز یکشنبه 26 بهمن، اولین جلسه آموزشی برای مدارس سایر استانها نیز روز سه شنبه ٢٨ بهمن ماه ساعت 13:30 الی 16:30 به صورت وب کنفرانس در دفتر مرکزی جامعه تعلیمات اسلامی با حضور جناب آقای دکتر یازرلو "مدیر عامل محترم جامعه تعلیمات اسلامی " و جناب آقای عسگری پور "یکی از اعضای محترم هیأت مدیره جامعه تعلیمات اسلامی" و " تیمهای مستند سازی تجارب مجتمع انصاریه بابل، دبستان و دبیرستان دوره اول 22 بهمن 57 اهواز، دفترجامعه تعلیمات اسلامی یزد، مجتمع جعفری اسلامی اردبیل، مدارس ابتدایی و دبیرستان تزکیه دامغان، دبیرستان رفاه سمنان، دبستان و دبیرستان سادات اصفهان، دبیرستان علمی همدان، مجتمع هاشمیه تبریز و دبستان دخترانه نرگس تهران" برگزار گردید.
در ابتدای جلسه بعد از تلاوت قرآن و برگزاری افتتاحیه ، جناب آقای دکتر یازرلو به بحث پیرامون ضرورت مستند سازی در مدارس یادگیرنده پرداختند ایشان با اشاره به این مطلب که مدرسه یک نظام پویا وداینامیک است مطرح کردند بهتر است مدارس درهای خود را باز کنند و برای تاثیرگذاری در نظام تعلیم و تربیت، تجارب خود را مطرح کنند و از تجارب سایرین در در امر مدرسه داری استفاده کنند. ایشان 5 عاملی را که مانع مستند سازی تجارب در مراکز آموزشی می شوند را به شرح ذیل برشمردند:
1. عدم وجود توجه و عنایت در فرهنگ حاکم در مدارس برای تسهیم و اشتراک گذاری دانش.
2. باور این امر که در مدارس وقت کافی برای مستند سازی تجارب وجود ندارد.
3. عدم وجود مهارتهای حرفه ای در داخل و خارج از مدارس برای مستند سازی.
4. عدم وجود انگیزه های ضروری فرایند مستند سازی.
5. عدم وجود امکانات حرفه ای که می بایستی امکان اشتراک گذاری و تسهیم دانش را فراهم سازد.
در ادامه مدیر عامل محترم جامعه تعلیمات اسلامی از مستند سازان مدارس خواستند دو معیار را در امر مستند سازی مد نظر قرار دهند:
1. عناوینی به عنوان تجارب ناب مستند شود که خویشاوندی و قرابت مفهومی با ادبیات جهانی تعلیم و تربیت داشته باشد.
2. به طرق مختلف و پیوسته به صورت مجازی ارتباطی گسترده برای انتقال زمینه های این فرایند ایجاد نمایند.
ایشان تأکید کردند با توجه به ملاکهای فوق، تجارب منتخب هیات علمی داوری، به زبانهای انگلیسی و فارسی ترجمه شده و با حفظ حقوق معنوی آفرینندگان اثر و اهدای هدایای نفیس به آنها و پس از انتشار در اجلاس مدیران محترم مدارس در فصل تابستان سال آینده، در پرتال جامعه تعلیمات اسلامی منتشر خواهد شد و و تجارب منتخب در اولین کتاب تجربه داری در مدارس جامعه تعلیمات اسلامی منتشر خواهد شد.
در پایان ایشان با اشاره به سه برنامه اصلی جامعه تعلیمات اسلامی- برنامه عمل برای توقف ورود به نظام مدرسه بدون تعقل و تدبر، تبادل موافقت نامه برای تحقق پیشرفت مدارس و مستند سازی تجارب به منظور مدیریت دانش یک نظام آموزشی یادگیرنده و افزایش ضریب تاثیر مدرسه در نظام تعلیم و تربیت سخنانشان را به اتمام رساندند.
در قسمت دوم وب کنفرانس" چگونگی مستند سازی تجارب ناب و نوآوریها" مشاور مدیر عامل جامعه تعلیمات اسلامی جناب آقای دکتر باقری نژاد، ضمن ارایه گزارشی از فعالیتهای انجام شده، اقدامات آتی برنامه توانمندسازی کادر محترم مدارس برای مستندسازی تجارب و نوآوریهای مدارس جامعه تعلیمات اسلامی را بازگو کردند.
ایشان مطرح نمودند که انشالله، در اجلاس فصل تابستان 94، علاوه بر بازتاب آثار منتخب مستندسازی تجارب و نوآوریهای مدارس و برگزیده شده توسط هیات محترم علمی، با هدف بهره مندی مدارس دیگر و نیز اقتباس از آنها، از آفرینندگان آثار منتخب و نوآوری های مدارس همراه با اهداء هدایای نفیس، تجلیل به عمل خواهد آمد. همچنین آثار منتخب به نام آفرینندگان و مدرسه آنها در پرتال جامعه تعلیمات اسلامی و شبکه های اطلاع رسانی علمی- فرهنگی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی، منتشر و در نهایت آثار منتخب در نخستین کتاب «تجربه های ناب مدرسه داری در مدارس جامعه تعلیمات اسلامی» به نام آفرینندگان و مدارس ایشان، منتشر خواهد شد.
در ادامه جناب آقای دکتر ذاکری، استاد مدعو به ارائه محتوای آموزشی با موضوع چگونگی مستند سازی تجارب و نوآوریها پرداختند. ایشان در ابتدای صحبت خود با بیان تعریف تئوریک دانش که "ترکیبی نرم و سیال از تجارب، ارزشها، اطلاعات وشهود خبرگان در یک زمینه کاری خاص می باشد"، دانش را به لحاظ کاربردی مجموع آموزه های تولید شده حین فرآیندهای کاری که ثبت و به اشتراک گذاری آنها در هر سازمانی، ایجاد ارزش افزوده می نماید تعریف نمودند. ایشان در ادامه، مدیریت دانش را "خلق و اندوختن، سازماندهی، نشر و در نهایت بکارگیری دانش" بیان نمودند و هر چهار وجه کارکردی در تعریف مدیریت دانش را مورد توجه قرار دادند. در ادامه ایشان به تعریف فرایندها و ابعاد مدیریت دانش پرداختند بدین معنی که فرایند های مدیریت دانش، شامل چرخه ای از ارزیابی، کسب، خلق، سازماندهی و ذخیره سازی، انتشار، به کارگیری، و فراموشی فعال (کنار گذاشتن رویه های نامناسب) می باشد و در ابعاد مدیریت دانش باید، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و فناوری اطلاعات را به صورت رابطه متقابل در نظر گرفت.
دکتر ذاکری تجربه را با تخصص مرتبط دانسته و خاطر نشان کردند در زبان و ادب فارسی تجربه به معنای آزمودن و از آزموده خویش آموختن می باشد. ایشان در ادامه، تجربه های سازمانی را "آموزه های به دست آمده از درگیر شدن با مسئله ای خاص، طراحی و اجرای مجموعه ای از اقدامات و دستیابی به نتایجی مشخص" نامیدند وسپس به طور مستقیم به مبحث مستند سازی تجارب (Experience Documentation) پرداختند و آن را به صورت علمی به "فرایند بازخوانی، ثبت، تدوین و تکمیل دقیق تجربه های سازمانی که در برگیرنده مجموعه ای از رویدادهای متعامل در یک شرایط محیطی معین و در یک قالب زمانی و مکانی روشن می باشد" تعریف کردند و فواید مستندسازی تجارب را دستیابی به آموزه هایی که فرد و سازمان را برای مواجهه با شرایط مشابه در آینده مجهز میکند، تغییر و رشد سازمان در قالب موفقیتهای فردی و سازمانی، فراهم آمدن زمینه ثبت، گسترش و آموزش فرهنگ سازمان ، توجه به سازمان و مسائل آن از ابعاد مختلف و ... برشمردند و همین طور بیان کردند، برای مستند سازی در نظر گرفتن پیش نیازهایی از قبیل ایجاد زیر ساخت های ساختاری، ایجاد زیر ساخت های فرهنگی و ایجاد زیر ساختهای فنآوری اطلاعات ضروری به نظر می رسد.
ایشان مراحل مستند سازی را به این شرح مورد بررسی قرار دادند:
مرحله اول: نیاز سنجی
1. هدفگذاری و انگیزش: تعریف انگیزه و افراد هدایت کننده و علاقه مند، شناسایی موقعیتهایی که در آن مستند سازی انجام می شود و شفاف سازی هدف.
2. کاربران یا آموزندگان آینده: مخاطبان بالقوه و جنبه های مورد توجه در آینده، برقراری ارتباط با مخاطبان جهت آگاهی از نیازهای آنها وتصویر پردازی از جنبه های مختلف تجربه .
3. زمینه یادگیری در آینده که با پاسخ به این سؤالات: در چه شرایطی ممکن است این تجربه برای دیگران جذاب باشد ،این تجربه تا چه مدتی مرتبط است و کاربرد تجربه برای افراد مختلف، در سطوح مختلف و در بازه های زمانی مختلف چیست؟
4. نتیجه مطلوب:ویژگی های نتیجه مطلوب (محصول، فرایند و اثرات)، بررسی محصولات و اثرگذاریهای مورد انتظار، فکر کردن به حالتهای غیر مرسوم مستند سازی.
مرحله دوم:برنامه ریزی فرایند مستند سازی
1. تمرکز بر موضوع: زمینه اصلی مستند سازی، سؤالات اساسی تجربه، و جنبه های مهم تجربه و زمینه محوری تجربه به منظور عمق بخشی به آن.
2. فرم: نحوه مستند سازی وارائه تجربه .
مرحله سوم:مستند سازی تجربه
1. فرآیند: نقاط آغاز و پایان، گامهای اساسی و دستاوردها تجربه و همچنین نقاط قوت و ضعف و مهم ترین موقعیتهای تصمیم گیری.
2. موفقیتها و ناکامی ها: تغییرات ایجاد شده در برنامه اولیه و نکات قابل توجه در صورت تکرار تجربه.
3. نتایج: نتایج و خروجی های تجربه مستند شده.
4. افراد: افراد و نقش هریک از آنها، نحوه همکاری آنها و تجارب، روایتها و دیدگاههای آنها.
5. بافت: عاملهای مؤثر بر فرایند، نتایج و تصمیمات اتخاذ شده و بستر و بافتی که تجربه در آن اتفاق افتاده است.
6. مقایسه با تجارب مشابه: بررسی تجارب مشابه در سطح ملی و بین المللی و بررسی تفاوتها و تمایزهای مفید بین این تجارب .
7. دریافت های کلیدی و درسهای آموخته شده: اقداماتی که در مستند سازی های آتی باید مد نظر قرار گیرد.
8. نگارش جذاب
9. اعتبار سنجی: چه کسی می تواند محتوای تجربه و قابل استفاده بودن آن را بررسی کند.
مرحله چهارم: انتشار
1. در دسترس قرار دادن تجربه: مقدار جذابیت موضوع برای مخاطبان، چگونگی مستند سازی و موارد استفاده از نتایج تجربه .
ایشان در پایان سخنانشان به ویژگیهای یک سند تجربه خوب و بایدها و نبایدهای تجربه نگاری نیز اشاراتی داشتند.
درقسمت دوم جلسه وب کنفرانس، بعد از دقایقی استراحت از نمایندگان محترم مستند ساز مدارس درخواست شد در مورد طرحها و موضوعات مورد نظرشان توضیحاتی ارائه فرمایند یا اگر در زمینه مستند سازی سؤالاتی دارند مطرح بفرمایند، که در همین راستا نمایندگانی از دبیرستان دخترانه تزکیه دامغان، دبستان دخترانه جعفری اسلامی اردبیل، دبستان پسرانه 22 بهمن 57 اهواز، دبستان دخترانه تزکیه دامغان، و مجتمع هاشمیه تبریز سؤالاتی مطرح کردند که توسط جناب آقای دکتر ذاکری، آقای دکتر یازرلو و آقای دکتر باقری نژاد پاسخ داده شد و مدارس پسرانه تزکیه دامغان و رفاه سمنان نیز به تبیین موضوع نجربه مورد نظرشان پرداختند و طرحهای خود را توضیح دادند.
برخی از پرسشهای این بزرگواران و پاسخ کارشناسا ن و مشاوران خدمتتان ارائه می شود :
1-سرکار خانم مهرابی از دبیرستان دخترانه تزکیه دامغان پرسیدند:"از آنجایی که بهترین زمان ثبت تجربه درهمان شرایط کسب تجربه می باشد و آن زمان متعلق به دانش آموزان و مختص وظایف داخل مدرسه است پیشتهادتان برای عدم اختلال این دوفعالیت چیست؟"
در پاسخ به این سؤال آقای دکتر ذاکری گفتند:" ثبت مستند الزاما در همان دقایق وقوع تجربه نباید اتفاق بیفتد بلکه می تواند در روزهای آتی و حتی بر اساس علاقه دوستان در خارج از زمان مدرسه صورت گیرد و اصلا قرار نیست فعالیتی انجام شود که همکاران از کار اصلی خود باز بمانند، بلکه قرار است فعالیتی انجام شودکه کمک کند از توان جمعی مجموعه استفاده شود برای مسائل مشابه که احتمالا همکاران در دیگر مدارس با آن درگیر هستند ولی طبیعتا هر اقدام بهبودی مدت زمانی لازم دارد تا با فاصله زمانی نتیجه اش آشکار شود."
ایشان به عنوان پیشنهاد مطرح کردند :"حتی در قدم بعدی می توان قبل از شروع به مستند کردن تجربه، همکارانی که درگیر مسئله بودند می توانندجلساتی برگزار کنند و با محوریت پاسخ به این سؤال که از انجام این تجربه چه نتایجی به دست آمده است؟ کمک فکری به همکاری که قرار است فعالیت را مستند سازد ارائه شود".
2-سرکار خانم رجبی از دبستان دخترانه جعفری اسلامی اردبیل ضمن توضیح در مورد موضوعی که برای مستند سازی مد نظرشان هست پرسیدند: "در انتخاب موضوع به چه مواردی بهتر است دقت شود و منظور از ناب بودن چیست؟"
پاسخ آقای دکتر ذاکری:"در انتخاب موضوع هر طرحی که مدرسه تعریف کند ودرراستای اهداف کلان مدارس جامعه تعلیمات اسلامی باشد طرح مناسبی است." و در ارتباط با بحث ناب بودن گفتند:" هر طرحی که به نظر شما مفید است و فرصت ارائه ابتکار در آن وجود دارد و توانستید با ابتکارات خود به نتیجه مطلوب تر برسید مورد خوبی است فقط این مطلب مهم است که شما و همکارانتون که درگیر موضوع بودند تصمیم بگیرید تجربیات خود را مستند فرمایید."
ایشان در ادامه گفتند:"یک کار کوچک ممکن است خیلی یادگیری به همراه داشته باشد و این یادگیریها ثبت شود و در اختیار دیگران قرار داده شود و یک کار برجسته نیز ممکن است به علت عدم توجه به آنچه یاد گرفته شده است مستند و ثبت نشود و برای دیگران بهره مندی به همراه نداشته باشد."
3-جناب آقای تهمورس ازدبستان 22 بهمن اهواز 57 پرسیدند:" بهتر نبود فرایند مستند سازی به سال بعد موکول می شد تا طبق فرمایش آقای دکتر ذاکری کار به اتمام می رسید بعد فرایند مستند سازی شروع می شد؟"
در پاسخ به این سؤال جناب آقای دکتر باقری نژاد گفتند:"اگر فرایند مستند سازی در حین روند تجربه انجام شود بهتر است زیرا نکات مثبت و منفی تجربه مورد نظر شناسایی و رفع می شود واز طرفی به این دلیل که پایان فرایند مستند سازی پایان اردیبهشت ماه در نظر گرفته شده است و در آن زمان موضوعات مورد نظر به نتیجه خواهند رسید، نگرانی مربوط به کامل نشدن فعالیت مرتفع می شود."
4- یکی از اعضای تیم مستند ساز دبستان دخترانه تزکیه دامغان پرسیدند:"چگونه می توان دانش آموزانی که در ارتباط با جشنواره جابربن حیان فعالیت می کنند را به امر مستند سازی ارتباط داد؟"
آقای دکتر باقری نژاد پاسخ دادند:"می توانید فرایند چگونگی علاقه مند سازی و نخبه پروری دانش آموزان را مستند فرموده و در اختیار مدارس دیگر قرار دهید تا همکاران دیگر نیز از این تجربه شما کمال استفاده را ببرند."
و در تکمیل صحبتهای ایشان جناب آقای دکتر ذاکری گفتند:"ممکن است زمانی نتایج طرحهایی که دانش آموزان انجام دادند را جمع آوری کنید که این مطلب می شود مصداق ارائه نتایج در فعالیت ها که طبیعتا انجام می شود و از طرف دیگر در مستند کردن تجارب دقت نظری لازم است که این مطلب را مد نظر قرار دهد که چه مواردی لحاظ نشده که نتیجه مورد نظر به دست نیامده، چون شما یک بار این مسیر را رفتید پیچیدگیها و ابعاد این کار را بهتر می دانید و اگر کسی بخواهد این فعالیت را در مدرسه اش انجام دهد این تجربه شما می تواند به کارش سمت و سو دهد، حتی می توانید مطرح بفرمایید چه مسائلی پیش رو داشتید و برای حل آنها چه فعالیت هایی انجام دادید در چه مراحلی موفق شدید و در چه مراحلی موفق نشدید و در نهایت به چه نتایجی دست یافتید ولی در کل توجه اصلی به مراحل انجام کار است به طوری که به مخاطبین بگویید، انجام این کار چه پیچیدگیهایی دارد و ما در این تجربه موفق شدیم چه مسائلی را با ابتکار حل کنیم و چه مطالبی یاد گرفتیم، حتی اگر فعالیت شما به نتیجه نرسید مطرح کنید زیرا می توانید نقطه شروع یک سری فعالیت برای دیگر همکارانی فراهم آورید که بعد از شما این طرح را اجرا می کنند."
5-سرکار خانم زارع از مجتمع هاشمیه تبریز پرسیدند:"از آنجایی که هدف در امر مستند سازی ثبت تجربه و کار موفق است چرا محصولات الکترونیکی آماده شده و یا عکس و فیلم و .... کفایت نمی کند؟"
در پاسخ به این سؤال آقای دکتر یازرلو گفتند:"بهتر است مد نظر داشته باشیم بحث مستند سازی تجارب است نه بحث گزارش اقدامات، بحث تولید دانش است و اشتراک گذاری و تسهیم آن. مقرر بر این است که به واسطه این مستند سازی تجارب گزارش علمی از فعالیتهای انجام شده ارائه شود تا این رفتار را گسترش دهیم و انبوه سازیم تا امکان دستیابی آن چیزی را که در مدرسه ای به عنوان کار موفق صورت پذیرفته است برای دیگران فراهم آوریم، به عبارت دیگر امکان یادگیری و امکان اقتباس دیگران را به وجود آوریم مطالبی که به عنوان تصویر بر روی CD می آید را می توان بر روی پرتال مدارس که مجموعه ای از پرتال جامعه تعلیمات اسلامی هست انعکاس دهیم. در مستند سازی تجربه شاید به تجربه ای برخورد کنید که نتایج خوبی نداشته باشد و چه بسا به این نتیجه برسید که دیگر تکرار نشود تا خسارتهای بعدی برایش مترتب نشود.
در ادامه آقای دکترذاکری گفتند:"مطالبی که در محصولات الکترونیکی و فیلم و عکس ارائه می شود نتایج کار است ولی در امر مستند سازی تجارب صرفا به نتیجه توجه نمی شود و فرایند اجرایی آن بسیار مهم است."
در پایان جلسه "مدیر عامل جامعه تعلیمات اسلامی" جناب آقای دکتر یازرلو، مستند سازی تجارب ناب از نظر طبقه بندی در موضوعات را ازجنس دانش و حتی فراتر از دانش از جنس تولید و اشتراک گذاری دانش معرفی کردند. ایشان سخنان خود را با حدیثی از امیرالمؤنین حضرت علی علیه السلام ادامه دادند که می فرمایند:"العلم سلطان" ،"دانش اقتدار می آورد"، ایشان در پایان گفتند "اولین پیامی که از مستندسازی تجارب به دست می آید این است، که هر مدرسه ای که فعالیتهایش را مستند می کند یعنی سخنی برای گفتن در جامعه تعلیم و تربیت دارد که باید شنیده شود".
همچنین در این جلسه مصوب گردید که نمون برگهای مستندسازی تجارب و نواوریها تا 6 اسفند 93 تکمیل و به گروه تحقیق و توسعه دفتر مرکزی از طریق اتوماسیون اداری ارسال شود.
برگزاری اولین جلسه آموزشی مستندسازی تجارب و نوآوریها، 26 بهمن 93
برگزاری اولین جلسه آموزشی مستندسازی تجارب و نوآوریها، 26 بهمن 93
اولین جلسه آموزشی مستند سازی تجارب ناب مدارس جامعه تعلیمات اسلامی در سال تحصیلی 94-1393 روز یکشنبه 26 بهمن ماه ساعت 14:30 الی 18 در دفتر مرکزی جامعه تعلیمات اسلامی با حضور جناب آقای دکتر یازرلو "مدیر عامل محترم جامعه تعلیمات اسلامی " و جناب آقای دادگستر نیا " و تعدادی از نمایندگان تیمهای مستند سازی تجارب مدارس استان تهران جامعه تعلیمات اسلامی تشکیل گردید.
در ابتدای جلسه بعد از تلاوت قرآن و برگزاری افتتاحیه ، جناب آقای دکتر یازرلو به بحث پیرامون ضرورت مستند سازی در مدارس یادگیرنده پرداختند ایشان با اشاره به اینکه در سال تحصیلی پیش رو مدارس جامعه تعلیمات اسلامی به سمت تشکیل و طراحی" مدرسه معیار نظام اسلامی" گام برخواهند داشت، مطرح کردند این حرکت بهتر است به لحاظ مفهومی طراحی شود و قابلیت اجرا نیز داشته باشد و این طور نباشد که اشتغالاتی بدون پیامد برای مدارس ایجاد شود. به همین منظور ایشان در ادامه به سه برنامه اصلی جامعه تعلیمات اسلامی- برنامه عمل برای توقف ورود به نظام مدرسه بدون تعقل و تدبر، تبادل موافقت نامه برای تحقق پیشرفت مدارس و مستند سازی تجارب به منظور مدیریت دانش یک نظام آموزشی یادگیرنده و افزایش ضریب تاثیر مدرسه در نظام تعلیم و تربیت اشاره کردند.
در ادامه مدیر عامل محترم جامعه تعلیمات اسلامی از مستند سازان مدارس خواستند با مستند سازی تجارب ونوآوریها در مدارس، زمینه چاپ اولین کتاب تجربه های مدرسه داری در مدارس جامع تعلیمات اسلامی در سال آینده را فراهم آورند .
ایشان صحبت هایشان را با بیان این حدیث از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) که می فرمایند: : «4 چیز بر هر عاقل و خردمندی از امت من واجب است: گوش فرادادن به دانش، نگهداری، نشر و عمل به آن » به اتمام رساندند.
در ادامه جناب آقای دکتر ذاکری، استاد مدعو به ارائه محتوای آموزشی با موضوع چگونگی مستند سازی تجارب و نوآوریها پرداختند. ایشان در ابتدای صحبت خود با بیان تعریف تئوریک دانش که "ترکیبی نرم و سیال از تجارب، ارزشها، اطلاعات وشهود خبرگان در یک زمینه کاری خاص می باشد"، دانش را به لحاظ کاربردی مجموع آموزه های تولید شده حین فرآیندهای کاری که ثبت و به اشتراک گذاری آنها در هر سازمانی، ایجاد ارزش افزوده می نماید تعریف نمودند. ایشان در ادامه، مدیریت دانش را "خلق و اندوختن، سازماندهی، نشر و در نهایت بکارگیری دانش" بیان نمودند و هر چهار وجه کارکردی در تعریف مدیریت دانش را مورد توجه قرار دادند. در ادامه ایشان به تعریف فرایندها و ابعاد مدیریت دانش پرداختند بدین معنی که فرایند های مدیریت دانش، شامل چرخه ای از ارزیابی، کسب، خلق، سازماندهی و ذخیره سازی، انتشار، به کارگیری، و فراموشی فعال (کنار گذاشتن رویه های نامناسب) می باشد و در ابعاد مدیریت دانش باید، فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی و فناوری اطلاعات را به صورت رابطه متقابل در نظر گرفت.
دکتر ذاکری تجربه را با تخصص مرتبط دانسته و خاطر نشان کردند در زبان و ادب فارسی تجربه به معنای آزمودن و از آزموده خویش آموختن می باشد. ایشان در ادامه، تجربه های سازمانی را "آموزه های به دست آمده از درگیر شدن با مسئله ای خاص، طراحی و اجرای مجموعه ای از اقدامات و دستیابی به نتایجی مشخص" نامیدند وسپس به طور مستقیم به مبحث مستند سازی تجارب (Experience Documentation) پرداختند و آن را به صورت علمی به "فرایند بازخوانی، ثبت، تدوین و تکمیل دقیق تجربه های سازمانی که در برگیرنده مجموعه ای از رویدادهای متعامل در یک شرایط محیطی معین و در یک قالب زمانی و مکانی روشن می باشد" تعریف کردند و فواید مستندسازی تجارب را دستیابی به آموزه هایی که فرد و سازمان را برای مواجهه با شرایط مشابه در آینده مجهز میکند، تغییر و رشد سازمان در قالب موفقیتهای فردی و سازمانی، فراهم آمدن زمینه ثبت، گسترش و آموزش فرهنگ سازمان ، توجه به سازمان و مسائل آن از ابعاد مختلف و ... برشمردند و همین طور بیان کردند، برای مستند سازی در نظر گرفتن پیش نیازهایی از قبیل ایجاد زیر ساخت های ساختاری، ایجاد زیر ساخت های فرهنگی و ایجاد زیر ساختهای فنآوری اطلاعات ضروری به نظر می رسد.
ایشان مراحل مستند سازی را به این شرح مورد بررسی قرار دادند:
مرحله اول: نیاز سنجی
1. هدفگذاری و انگیزش: تعریف انگیزه و افراد هدایت کننده و علاقه مند، شناسایی موقعیتهایی که در آن مستند سازی انجام می شود و شفاف سازی هدف.
2. کاربران یا آموزندگان آینده: مخاطبان بالقوه و جنبه های مورد توجه در آینده، برقراری ارتباط با مخاطبان جهت آگاهی از نیازهای آنها وتصویر پردازی از جنبه های مختلف تجربه .
3. زمینه یادگیری در آینده که با پاسخ به این سؤالات: در چه شرایطی ممکن است این تجربه برای دیگران جذاب باشد ،این تجربه تا چه مدتی مرتبط است و کاربرد تجربه برای افراد مختلف، در سطوح مختلف و در بازه های زمانی مختلف چیست؟
4. نتیجه مطلوب:ویژگی های نتیجه مطلوب (محصول، فرایند و اثرات)، بررسی محصولات و اثرگذاریهای مورد انتظار، فکر کردن به حالتهای غیر مرسوم مستند سازی.
مرحله دوم:برنامه ریزی فرایند مستند سازی
1. تمرکز بر موضوع: زمینه اصلی مستند سازی، سؤالات اساسی تجربه، و جنبه های مهم تجربه و زمینه محوری تجربه به منظور عمق بخشی به آن.
2. فرم: نحوه مستند سازی وارائه تجربه .
مرحله سوم:مستند سازی تجربه
1. فرآیند: نقاط آغاز و پایان، گامهای اساسی و دستاوردها تجربه و همچنین نقاط قوت و ضعف و مهم ترین موقعیتهای تصمیم گیری.
2. موفقیتها و ناکامی ها: تغییرات ایجاد شده در برنامه اولیه و نکات قابل توجه در صورت تکرار تجربه.
3. نتایج: نتایج و خروجی های تجربه مستند شده.
4. افراد: افراد و نقش هریک از آنها، نحوه همکاری آنها و تجارب، روایتها و دیدگاههای آنها.
5. بافت: عاملهای مؤثر بر فرایند، نتایج و تصمیمات اتخاذ شده و بستر و بافتی که تجربه در آن اتفاق افتاده است.
6. مقایسه با تجارب مشابه: بررسی تجارب مشابه در سطح ملی و بین المللی و بررسی تفاوتها و تمایزهای مفید بین این تجارب .
7. دریافت های کلیدی و درسهای آموخته شده: اقداماتی که در مستند سازی های آتی باید مد نظر قرار گیرد.
8. نگارش جذاب
9. اعتبار سنجی: چه کسی می تواند محتوای تجربه و قابل استفاده بودن آن را بررسی کند.
مرحله چهارم: انتشار
1. در دسترس قرار دادن تجربه: مقدار جذابیت موضوع برای مخاطبان، چگونگی مستند سازی و موارد استفاده از نتایج تجربه .
در پایان بخش اول، ایشان به ویژگیهای یک سند تجربه خوب و بایدها و نبایدهای تجربه نگاری نیز اشاراتی داشتند.
در ادامه برنامه و بعد از پذیرایی، دومین بخش جلسه آموزشی با موضوع تکمیل نمون برگ تبیین تجربه تشکیل گردید. در این بخش، پس از ارایه توضیحات اولیه توسط جناب آقای دکتر ذاکری در خصوص فرایند مستندسازی تجارب، حاضرین در جلسه نحوه تکمیل نمون برگ تبیین تجربه را به صورت کارگاهی،فرا گرفتند. در انتهای جلسه نیز، مشاور مدیر عامل جامعه تعلیمات اسلامی جناب آقای باقری نژاد، ضمن ارایه گزارشی از فعالیتهای انجام شده، اقدامات آتی برنامه توانمندسازی کادر محترم مدارس برای مستندسازی تجارب و نوآوریهای مدارس جامعه تعلیمات اسلامی را بازگو کردند.
همچنین ایشان مطرح نمودند که انشالله، در اجلاس فصل تابستان 94، علاوه بر بازتاب آثار منتخب مستندسازی تجارب و نوآوریهای مدارس و برگزیده شده توسط هیات محترم علمی، با هدف بهره مندی مدارس دیگر و نیز اقتباس از آنها، از آفرینندگان آثار منتخب و نوآوری های مدارس همراه با اهداء هدایای نفیس، تجلیل به عمل خواهد آمد. همچنین آثار منتخب به نام آفرینندگان و مدرسه آنها در پرتال جامعه تعلیمات اسلامی و شبکه های اطلاع رسانی علمی- فرهنگی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی، منتشر و در نهایت آثار منتخب در نخستین کتاب «تجربه های ناب مدرسه داری در مدارس جامعه تعلیمات اسلامی» به نام آفرینندگان و مدارس ایشان، منتشر خواهد شد.
همچنین در این جلسه مصوب گردید که نمون برگهای مستندسازی تجارب و نواوریها تا 6 اسفند 93 تکمیل و به گروه تحقیق و توسعه دفتر مرکزی از طریق اتوماسیون اداری ارسال شود
برگزاری اولین جلسه آموزشی مستندسازی تجارب و نوآوریها
| ردیف | زمان | برنامه | مسوول برنامه |
| 1 | 14:40 –14:30 | آیین گشایش | مجری |
| 2 | 14:50 –14:40 | سخنان افتتاحیه "چرایی مستندسازی تجربه در برنامه های اساسی مدارس جامعه تعلیمات اسلامی" | مدیر عامل محترم |
| 3 | 15-14:50 | تبیین فرآیند برنامه توانمندسازی کادر محترم مدارس برای مستندسازی تجارب و نوآوریها | جناب آقای دکتر باقری نژاد |
| 4 | 16:15 –15 | آموزش "چگونگی مستند سازی تجارب ناب و نوآوری ها" | استاد مدعو جناب آقای دکتر ذاکری |
| 5 | 16:30 –16:15 | پذیرایی | مجریان |
| 6 | 17:30 –16:30 | کارگاه عملی "تبیین، طراحی و تکمیل نمونه تجارب در نمون برگ مستند سازی تجارب و نواوری ها" | استاد مدعو جناب آقای دکتر ذاکری |
| 7 | 18 –17:30 | جمع بندی "تبیین انتظارات برای مستندسازی تجارب" | جناب آقای دکتر ذاکری جناب آقای دکتر باقری نژاد |