دوره های آموزش مربی قرآن و عترت
استاد محترم حجت الاسلام و المسلمین بهشتی با موضوع روشهای بیان اعتقادات و احکام
سخنرانی استاد محترم حجت الاسلام و المسلمین بهشتی با موضوع روشهای بیان اعتقادات و احکام
برای دریافت فایل صوتی اینجا کلیک کنید
رئوس مطالب مطروحه
افراد شاخص در آموزش احکام
حجت الاسلام دکتر بی آزار شیرازی
حجت الاسلام قربانیان
حجت الاسلام فلاحزاده
حجت الاسلام محمد وحیدی
حجت الاسلام وحید پور
حجت الاسلام موگهی
حجت الاسلام اکبری
حجت الاسلام عندلیب
حجت الاسلام حسن زاده
حجت الاسلام خمینی کاشانی
گامهای نخست
تفکیک مسائل بر اساس:
سن
احکام کودکان
احکام نوجوانان
احکام سالمندان
جنسیت
احکام دختران
احکام پسران
احکام بانوان
احکام مادران
حرفه و شغل
احکام پزشکان وپرستاران
احکام کسبه وبازاریان
احکام آرایشگران
احکام رانندگان
موقعیت
احکام جبهه
احکام حج
احکام خارج کشور
احکام زندان
احکام سفر ومسافرت
سرفصلهای فقهی
احکام عبادات
احکام معاملات
احکام عقود وایقائات
احکام حدود ودیات
بر اساس موضوعات
احکام عبادی
احکام اقتصادی ومالی
احکام حقوقی
احکام خانواده
گام دوم روشها
بدلیل تنوع نیازها ؛تنوع ظرفیتها؛تنوع فرهنگها ؛تنوع سلیقه هاوتنوع موقعیتها ضرورت پیدا می کند که ما به روشهای متنوع مجهز باشیم
تنوع روشها تبلیغ را موثرتر وتاثیر را سریعترمیکند
روش ترتیبی:به ترتیب از آغاز تا پایان رساله را بخوانیم
روش گزینشی:متناسب با زمان؛ مکان؛ مخاطب مسئله انتخاب شود
آموزش عملی:
رسول خدا (ص): صلوا کما رایتمونی اصلی
امام باقر فرمود :آیا می خواهید وضوی پیامبر را برایتان حکایت کنم گفتیم :آری حضرت ظرف آبی خواستندوآستین هارا بالا زدندوبه صورت عملی وضوی پیامبر را توضیح دادندسپس فرمودند :شخصی از امیرالمومنین کیفیت وضوی پیامبر را پرسیدحضرت همین طوربرایش وضو گرفتند
کافی چاپ دارالحدیث ج5ص81
روش نظارت
یکی از اصحاب امام صادق (ع) می گوید :روزی حضرت فرمود :آیا نمازت را خوب اقامه می کنی ؟عرض کرد آری کتاب حزیر را حفظ هستم حضرت فرمود :بایست ونماز بخوان ایستادم ونمازی خواندم امام فرمود خوب نماز بجا نمی آوری چقدر زشت است که کسی شصت سال ؛هفتاد سال از عمرش بگذرد ویک نماز با حدود وآداب به جا نیاورده باشد حماد می گوید :در خود احساس خواری کردم وگفتم جانم فدایت نماز را به من بیاموز حضرت ایستادند ودو رکعت نماز با آداب بجا آوردند وسائل ج4ص673
آموزش غیر مستقیم
حکایت امام حسن وامام حسین وپیرمردی که اشتباه وضو می گرفت
بحارج43 ص319
تصویری
جمع اشباه
گردآوری مسائلی که شبیه هم هستند مثل :
واجبات فوری :جواب سلام
سجده واجب قرآن
سجده سهو
برطرف کردن نجاست از مسجد
خروج جنب از مسجد به محض یادآوری
ترک مکان غصبی به محض یادآوری
روش رمزی
مثل:
مقدمات نماز :طبس وقم :طهارت؛برطرف کردن نجاست از بدن ولباس ؛ستر عورت ؛وقت شناسی ؛قبله ومکان نمازگزار
ارکان نماز :قنترس :قیام ؛نیت ؛تکبیره الاحرام رکوع وسجده
روش طرح سوال
مبلغ سئوال کند
مردم سئوال کنند
روش معمایی
کدام نماز است که تمام رکعتهایش تشهد دارد؟
روش مقایسه ای
مقایسه احکام زن ومرد
سن بلوغ دردختران وپسران
علائم بلوغ در دختران وپسران
وضوی زنان ومردان
غسل های زنان ومردان
لباس نماز درزنان ومردان
قرائت زنان ومردان
نماز زنان ومردان
جماعت زنان ومردان
قضای نمازوروزه پدرومادر برپسر
حج زنان ومردان
مقایسه احکام وضو وغسل
مقایسه احکام نماز وروزه
سبک حاج آقا قرائتی
1- دردهه 50 شروع تمام جلسات با مسئله
2- دربرنامه درسهائی از قرآن
ماه رمضان سال 60 شرائط تکلیف ؛صحت ؛قبولی وکمال درعبادات
سال 61 بیش از 30 برنامه باعنوان احکام ؛اخلاق ؛ عقائد ارائه شده است
سال 72 احکام تقلید واحکام نماز
سال 74 احکام آبها و....
سال 81 بیش از ده برنامه تحت عنوان احکام ودستورات خدا
1-گزینش مسائل متناسب با مخاطب ؛متناسب با فصل ؛متناسب با نیاز
2- حذف مسائل غیر مبتلا به مثل عرق شتر نجاستخوار ومثل شک بین 5و6و7
3-حذف اصطلاحات فقهی
4- توجه به همه ابواب فقه نه نماز وروزه فقط
شروع با آیه ای مناسب
تقلید :
فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (43نحل)
پاکی :
إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابينَ وَ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرينَ (222بقره)
مطهرات :
وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً (48فرقان)
آب :
وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّماءِ ماءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطان (انفال 11)
وضو :
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْن (مائده 6)
غسل :
وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا(مائده 6)
تیمم :
فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّبا(مائده 6)
دست بی وضو به قرآن:
لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ (79واقعه)
مسجد :
خُذُوا زينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِد (اعراف 31)
پاک کردن مسجد:ْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْعاكِفينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ (125بقره)
وقت :
إِنَّ الصَّلاةَ كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنينَ كِتاباً مَوْقُوتاً (103نساء)
قبله :
وَ لِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيها (بقره148)
ِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَه (بقره144)
تغییر قبله :
لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّه (بقره 150)
لباس :
وَ ثِيابَكَ فَطَهِّرْ (4مدثر)
اذان :
وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّه(فصلت 33)
نماز :
وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر (عنکبوت 45)
قیام :
وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتينَ (238بقره)
نیت :
قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصا(زمر 11)
تکبیره الاحرام:
وَ رَبَّكَ فَكَبِّرْ (3مدثر)
سوره حمد :
وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثاني وَ الْقُرْآنَ الْعَظيمَ (87حجر)
رکوع :
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا ارْكَعُوا(حج77)
ذکر رکوع
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظيمِ (74واقعه)
سجود :
فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا (62نجم)
ذکر سجود ؛
سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى (1اعلی)
نماز جماعت:
وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعينَ (43بقره)
نماز جمعه:
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّه(جمعه9)
نماز شب :
وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً (79اسراء)
نماز مسافر:
وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاه(نساء101)
روزه :
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ (183بقره)
خمس :
وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكينِ وَ ابْنِ السَّبيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّه(انفال 11)
زکات :
وَ الَّذينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ (4مومنون)
حجاب :
وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُيُوبِهِن(نور31)
نگاه:
قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى لَهُم وقُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُن(نور 30و31)
شراب وقمار:
يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (90مائده)
آمیختن احکام با اسرار وآثار
چرا باید تقلید کنیم ؟
چرا ازنجاسات پرهیز کنیم؟
حکمت وضو
حکمت غسل
حکمت تیمم
چرا به خاک تیمم می کنیم
حکمت قبله
چرانماز بخوانیم
چرا به عربی
چرا به این شکل
سررکوع
سر سجده
سر قیام
سر قعود
سر تشهد
سر سلام
دلیل نماز :یاد خدا:اقم الصلاه لذکری
دلیل روزه :تقوی :لعلکم تتقون
دلیل حج :منافع :لیشهدوا منافع
دلیل زکات :رشد وپاکی :تطهرهم وتزکیهم
دلیل جهاد :رفع فتنه :حتی لا تکون فتنه
دلیل قصاص :زندگی شرافتمندانه :ولکم فی القصاص حیاه
دلیل حجاب :تزکیه وتطهیر :ذالکم اطهر لقلوبکم وقلوبهن
دلیل حرمت شراب وقمار:بازماندن از یاد خدا :ویصدکم عن ذکرالله واقام الصلاه
تذکرات حاج آقا قرائتی درمسئله گوئی
1-به سراغ مسائل مبتلا به برویم
2-مسئله گوئی کوتاه باشد تا در ذهن ها بماند
3-احکامی که قابلیت اجرای عملی دارد به صورت عملی آموزش دهیم
4-وارد مسائل فنی واصطلاحات فقهی نشوید
5-نام مراجع را یکسان ببریم
6-ازروش پرسش وپاسخ استفاده کنیم مسئله ای را مطرح کنیم مردم جواب دهند درپایان خودمان کامل آن را بیان کنیم
7-اگرمقدوراست احکام بانوان را بانوان بگویند
8-بعضی از احکام را تا نپرسیده اند جواب ندهیم واگر سئوال شد به همان شخص جواب دهیم مثل احتلام زنان
9-اگر حکم مسئله ای دو گونه است نوع آسانتر را بیان کنیم مثل نماز آیات
10-اصطلاحاتی را که ضرورتا بیان می کنیم معنا کنیم مثلا اقتدای حاضربه مسافر مکروه است توضیح دهیم که کراهت درایجا به معنای ثواب کمتراست
11-ازهمه ابواب فقه بگوئیم
12-به زمان بیان مسئله توجه داشته باشیم زکات فطره راچندروزمانده به عید فطر آب کریخ زده را درزمستان
13-به سن وجنس مخاطبان توجه داشته باشیم
14-حتی الامکان احکام را ازرساله نقل کنیم نه از کتب فقهی مراجع
15-ازبیان اقوال پرهیز کنیم
16-درکنار محرمات حلال ها را بیان کنیم دربیان احکام اعتدالی بین حلال وحرام باشد
