آیا تا به حال مادر یا پدری را در حال فریاد زدن بر سر کودک خود یا احیانا" تنبیه بدنی او دیده اید آیا تا به حال کودک و یا نوجوانی را در حال دعوا با دیگران ،مشاجره لفظی با خانواده و یا بد خلقی با همکلاسی های خود دیده اید فرزندان آیینه تمام نمای رفتار پدر و مادر خود هستند وقتی ما با همسر خود با صدای بلند صحبت می کنیم ،وقتی تنها به خواسته های خود فکر می کنیم ،وقتی خستگی فعالیتهای روزانه را بر سر اعضای خانواد ه خود خالی می کنیم و به نظم و انضباط بی توجه هستیم چه انتظاری از فرزندا ن خود داریم که طبق موازین اخلاقی عمل کنند در دنیای امروز به خصوص اخلاق حلقه گمشده جوامع بشری است در قرن 21 شاید بشر به پیشرفت های علمی اعجاب انگیزی دست پیدا کرده باشد اما مسئله ای که مهجور مانده اخلاق است . اما آیا صادقانه با خود فکر کرده ایم چقدر به این موضوع و لزوم وجود اخلاق در زندگی خود توجه داریم بعضی از پدر و مادر ها فکر میکنند فرزند از نظر خوراک و پوشاک تامین و از نظر تحصیلی به سطح قابل قبولی رسیده باشد برای آنها کافی است این دسته   از والدین اعتقادی به سازندگی اخلاق فرزندان خود ندارند آنان نه خود اصول اخلاقی را رعایت می کنند و نه تلاش می کنند فرزندانی متخلق به اخلاق حسنه داشته باشند اما زمانی که فرزند آنها پرخاشگر ،بی ادب و بی انضباط می شود از خود می پرسند (( چرا ؟ ما که تمام تلاشمان را برای زندگی آنها کرده ایم )) توجه نکردن به مسائل اخلاقی در سنین کودکی و خردسالی پیامد های ناگواری در سنین نوجوانی و جوانی در پی خواهد داشت اگر زمانی که ذهن و قلب فرزند ما آماده پذیرش تربیت صحیح است مورد بی توجهی قرار گیرد در سنین بالاتر ،خیلی سخت تر می توا ن  او را از عادت ناپسند دور کرد حضرت علی (ع) می فرمایند : (( میراثی مانند ادب نیست ))معمولا " اگر فرزند ما نمره درسی اش کم شود، دست به کارهای خطرناک بزند ، به درس و مدرسه توجه نشان ندهد یا به حرف های ما بی اعتنا باشد ناراحت شده و واکنش نشان می دهیم اما اگر برای نماز صبح بیدار نشود ،دروغ بگوید آن را به عنوان ناهنجاری تلقی نمی کنیم و به راحتی از کنار آن می گذریم اگر کودک ما با چنین تربیتی رشد کند ، د ر آینده نباید انتظار داشت که فردی پایبند به اصول اخلاقی و مذهبی باشد همانطور که خداوند در آخرت از نوع تربیت فرزندان از والدین باز خواست خواهد کرد ،مردم نیز مودب بودن یا نبودن فرزند را به پای پدر و مادر خواهند گذاشت و چه عملی سنگین تر و پر اجر تر از تربیت یک نسل پاک و متعهد وخداشناس وجود دارد !

10 راهکار برای رشد اخلاقی کودک 

اخلاق در نتیجه تعامل عواملی مانند نظرهای والدین ، روشهای انظباطی و انتخاب ها و اختیار های خود کودکان شکل می گیرد  کودک از تجربه های اولیه خود برای تشخیص درست از غلط استفاده می کند در عین حال هنگامی که به تربیت و پرورش نیاز دارد والدین باید به او کمک کنند یاد بگیرد در زندگی مقررات را بپذیرد و نا کامی ها را تحمل کند پس می توان گفت خانه بهترین مدرسه برای آموزش رفتارهای اخلاقی است

1- تلاش کنید الگویی نمونه و یا یک مثال اخلاقی قوی باشید والدین اولین و مهمترین الگو و معلم اخلاق کودکانشان هستند پس مطمئن شوید به همان شیوه که از کودکتان انتظار دارید رفتار می کنید 

2-شناخت باورهای خودتان و سهیم کردن آنها با دیگران مهم است پیش از انکه بتوانید کودک با اخلاق پرورش دهید باید درباره آنچه باور دارید با خودتان صادق باشید 

3- با فرزندتان درباره ارزشها و اعتقاد هایتان صحبت کنید

4- از لحظه های آموختن به خوبی بهره بگیرید بهترین لحظه های آموزش ،معمولا" غیر منتظره و اتفاقی  رخ می دهد

5- رابطه صمیمانه و محترمانه ای با فرزندان خود برقرار کنید

6-رعایت اعتدال ضامن سلامت روانی کودک است دوست داشتن افراطی و از سوی دیگر محدودیت زیاد کودک را دچار کم ارزشی و خویشتن دار نبودن می کند

7-توقع رفتار های اخلاقی داشته باشید والدینی که کودکان اخلاقی دارند از آنها انتظار داشته باشند چنین عمل کنند

8-به آثار رفتارهای او واکنش نشان دهید یکی از بهترین تمرینهای سازنده اخلاق اشاره به اثر رفتار کودک بر دیگرا ن است

9-رفتارهای اخلاقی کودک را تقویت کنید

10-هر روز اصول اخلاقی را اولویت بندی کنید کودکان با خواندن اصول اخلاقی را یاد نمی گیر ند بلکه با انجام کارهای خوب آنهارا می آموزند

نگاهی به لجبازی و یکدندگی در کودکان

وقتی کودکی لجبازی می کند نمود آن را می توان در سر پیچی های اغلب آشکار و جسورانه یا گهگاه  مخفیانه و زیرکانه او دید بغض و گریه ،قهر و بد خلقی ، داد زدن ، شکستن لوازم از جمله حالاتتدافعی وی در این هنگام است لجبازی اگر چه در برخی موارد به عوامل ژنتیک ربط دارد ولی هر چه سن بالاتر رود بیشتر از رفتارهای بزگترها ناشی می شود خود رایی والدین ،ندیده گرفتن نیازهای واقعی کودک ،محروم کردن او از محبت ، در پیش گرفتن شیو های نا درست تربیت و ...از جمله عوامل غیر ژنتیک در بروز لجبازی کودکان است مخالفت های پی در پی ،ممانعت مداوم ،اعمال همیشه باز دارنده و بیان تحکم آمیز به شکل گیری و تقویت لجبازی کمک می کند بکن و نکن ها  و یا امر و نهی کردن های بیش از حد باعث می شود ریشه لجبازی بیشتر در ذهن کودک جوانه بزند

لج یا حرف حساب

گاهی برخی لجبازی ها و بد خلقی ها واقعا" لجبازی نیست پوشاندن لباس ضخیم که کودک در آن احساس راحتی نمی کند و یا عواملی که باعث ناراحتی کودک می شود ولی به دلیل ندانستن روش استلال نمی تواند دلیل مخالفت خودرا از این موضوع بیان کند لجبازی با والدین نیست هوای گرم ، خستگی و گرسنگی و بسیاری عوامل دیگر ممکن است که والدین را به این خطا اندازد که محرک اصلی را نادیده  بگیرند و گمان کنند که فرزندشان لجبازی می کند پس اعتراض های کودک در برابر این عوامل را نباید جزولجبازی محسوب کرد بلکه باید آنرا حرف حساب کودکان دانست

با کودکان ناسازگار چه کنیم

رفتارهای ناسازگارانه رفتارهایی هستندکه با نظر پدر و مادر و اطرافیان سازگاری ندارندرفتار ناسازگار فرزندان احساس بدی در اطرافیان ایجاد می کندبه طوری که خود تحت تاثیر واکنش های نا خوشایند آن از سوی دیگران واقع می شوند  روانشناسان معمولا این گونه رفتارها را در سه گروه طبقه بندی می کنند 1-اختلال بیش فعالی و کمبود توجه 2- اختلال لجبازی و نا فرمانی  3-اختلال سلوککودکان بیش فعالنمی توانندرفتارشان راکنترل کنند ،نمی توانند رفتارهای هماهنگ با  اطرافیان از خود  نشان  دهند . قرار ندارند، میان صحبت دیگران می پرند، دارای علامت هایی مثل کم توجهی ،حواس پرتی و کمبود تمرکز هستند .رفتارهای تکانشی آنها بیشتر از حد معمول است اغلب وسایلشان را گم می کنند، مرتب حرکت می کنند و آرام وقرار ندارند میان

صحبت دیگران می پرند، نوبت  را رعایت نمی کنند در توجه به جزییات ناتوانند،  شنونده خوبی نیستند و کارهارا نیمه کاره رها می کنند کودکان لجباز: رفتارهای منفی از آنها زیاد دیده می شود از قوانین سر پیچی می کنند با بزرگترها بیش از حد بحث می کنند  عصبانی و زود رنج یا کینه توز و انتقام گیرند. کودکان دچار اختلال: کودکان دچار اختلال سلوک معمولا"به حقوق دیگران تجاوز می کنند در نزاع و کتک کاری از وسایل پر خطر استفاده می کنند و فرار از خانه و مدرسه بیشتر در آنها دیده می شود

نحوه برخورد با کودکان ناسازگار :

اگر خودمان تحت فشارهای روانی ناشی از زندگی و کار قرار داریم و نمی توانیم رفتار  و گفتار  خود را  کنترل کنیم  بهتر است قبل از انجام هر کاری در مورد فرزند به فکر روشی برای کنترل فشارهای خود باشیم از ارائه دستورات مبهم ،کلی و تکراری اجتناب کنیم، از محروم سازیهای کوتاه مدت به جای تنبیه ب دنی استفاده کنیم با لحنی محکم  ولی  در  کمال آرامش تاثیر رفتارش را گوشزد کنیم ،از سرزنش و تحقیر وی جدا" خودداری کنیم ،با مشارکت فرزندمان فهرستی از مهم ترین قوانین در  خانه به  ترتیب و  همراه با روش  انجام  آن تهیه  کرده و پس  از مشخص کردن نوع محرومیت برای انجام ندانشان با قاطعیت اجرا کنیم